دکتر حسن ضياءالديني - مديرکل دفتر سلامت و پيشگيري
نقطه، سرخط
علل تيک در دانشآموزان
منظور از تيک، گرفتگي غيرارادي و ناگهاني ماهيچه است. عادت تيک ميتواند در رفتارهايي نظير پلک زدن، تکان دادن سر، مکيدن انگشت، جويدن ناخن و غيره در دانشآموزان ديده شود.
اگر يک تيک براي بيش از 12 ماه ادامه يابد تيک مزمن فرض ميشود. اين تيکها پايدار هستند در حقيقت رفتار تيکي ممکن است کاملا براي هفتهها يا ماهها محو شود و سپس دوباره ظاهر شود. تاريخچه تيکها نشان ميدهد که تقريبا در يک سوم حالتها مساله پايه ژنتيکي دارد يا در برخي حالات ممکن است اين عادت از طريق تقليد به دست آيد. رفتارهاي تيکي در زمان فشار رواني افزايش مييابد که اين امر به برچسب تيک عصبي منجر ميشود.
راههاي پيشگيري:
1. کاهش فشار رواني
به لحاظ اينکه رفتارهاي تيکي اغلب با فشار رواني تشديد ميشود، عناصري را در زندگي دانشآموز جستجو کنيد که ممکن است منشأ ناراحتي يا نگراني او شود. گاهي اوقات ميتوان با توجه به علايم ناراحتکننده و يا حذف موقعيتهاي استرسزا در کاهش دفعات تيک موثر واقع شد.
2. خودآگاهي
در بيشتر حالات دانشآموزان به طور کامل از تيکهايشان ناآگاهند به لحاظ اينکه آنان نميتوانند انجام عملي را، که از آن آگاهي ندارند متوقف سازند. اولين گام در ترک اين عادت اين است که به آنان دقيقا نشان دهيم، در حين انجام يک تيک چه طور به نظر ميرسند.
از اين رو موضوع تفاوتهاي فردي ميان دانشآموزان مطرح ميشود که توجه به آن از طرف والدين امري ضروري و لازم به نظر ميرسد.
متاسفانه بسياري از والدين نسبت به اين اصل مهم بيتوجهاند و با مقايسه رفتارهاي دانشآموزان با يکديگر اغلب موجب بروز اختلالات رفتاري در دانشآموزان ميشوند.
در نهايت براي برطرف شدن هر يک از اين اختلالات اجبار و خشونت و وادار کردن کودک به ترک عادت نه تنها موثر نبوده بلکه عادات وي را تشديد ميکند.