5 خطاي سوپرمارکت‌ها
دکتر محمدحسين عزيزي/متخصص صنايع غذايي، عضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرس/از قرار دادن خوراکي‌ها در معرض نور آفتاب تا بي‌توجهي به تاريخ انقضاي محصولات
5 خطاي سوپرمارکت‌ها
گاهي برخي فروشندگان سوپرمارکت‌ها يا مغازه‌هاي کوچک‌تر فروش مواد غذايي خطاهاي كوچكي انجام مي‌دهند كه مي‌تواند سلامت ما را به خطر بيندازد...
اين فروشندگان محترم بايد توجه داشته باشند که از نظر وجداني و اخلاقي در قبال جان، مال و سلامت مردم مسوول هستند و اگر خطايي در نگهداري يا عرضه مواد غذايي مرتکب شوند، مقصرند. خواندن اين مطلب را هم به تمام افرادي که سوپرمارکت دارند و هم به مصرف‌کنندگان عزيز توصيه مي‌كنيم تا با شناختن خطاهاي احتمالي رايج در سوپرمارکت‌ها و از بين بردن آنها، سطح سلامت جامعه روزبه‌روز افزايش يابد.
خطاي اول
قرار دادن خوراکي‌ها در معرض نور آفتاب
هر گروه از موادغذايي بايد در شرايط خاصي نگهداري شوند و يکي از اين شرايط، درجه حرارت است. برخي محصولات فاسدشدني مانند لبنيات يا فرآورده‌هاي گوشتي (سوسيس و کالباس) بايد حتما در يخچال و در دماي حدود 3 تا 5 درجه بالاي صفر نگهداري شوند. برخي از کالاها مانند انواع بستني، همبرگر و ناگت‌ها هم بايد تا زمان مصرف در فريزر قرار بگيرند تا کاملا سفت و منجمد بمانند. نگهداري گروهي از خوراکي‌ها هم نيازي به يخچال يا فريزر ندارند اما بايد در سايه قرار بگيرند. آب‌هاي معدني، نوشابه‌ها، روغن، خشکبار يا محصولات خشکي که بسته‌بندي روشني دارند و مي‌توانند نور آفتاب را به راحتي جذب کنند، بايد حتما داخل مغازه و در محلي دور از تابش مستقيم نور آفتاب چيده شوند. تابش نور آفتاب به بطري‌هاي نوشابه، آب يا حتي روغن‌هايي که جلوي مغازه قرار دارند، باعث از بين رفتن برخي از ويتامين‌ها و املاح روغن، آب و ساير نوشيدني‌ها مي‌شود و حتي مي‌تواند برخي ترکيب‌هاي سرطان‌زا (مونومر) را از بطري‌ها جدا و وارد اين موادغذايي کند بنابراين فروشندگان نبايد اين محصولات غذايي را در معرض تابش نور خورشيد بگذارند و خريداران هم از خريد محصولاتي که بيرون مغازه و در تماس مستقيم با نور آفتاب هستند، خودداري کنند.
خطاي دوم
قرار دادن مواد غذايي کنار مواد شوينده
برخي فروشنده‌ها موادغذايي را در قفسه‌هايي کنار مواد شوينده مي‌چينند يا اين دو محصول را در يک نايلون مي‌گذارند و به خريدار تحويل مي‌دهند درحالي كه خوراکي‌هاي مختلف، به‌خصوص آنهايي که - مانند انواع مغزدانه‌ها يا مواد لبني- کمي چربي بالاتري دارند، به‌راحتي بوي مواد شوينده را جذب مي‌کنند. از طرف ديگر، برخي شوينده‌ها حاوي موادشيميايي‌اي هستند که مي‌توانند مانند سم در بدن عمل کنند پس از آنجا که امکان ورود اين مواد شيميايي به داخل موادغذايي و آلوده‌کردن آنها وجود دارد، فروشندگان و خريداران هرگز نبايد اين محصولات را در کنار يکديگر قرار دهند.
خطاي سوم
نگه‌داشتن تخم‌مرغ خارج از يخچال
تخم‌مرغ از خوراکي‌هايي است که معمولا فروشنده‌ها آن را بيرون از يخچال نگهداري مي‌کنند اما اگر تخم‌مرغ تازه از مرغداري‌ها يا کارخانه‌ها خريداري شود و در سايه قرار گيرد، مي‌توان حداکثر 3 روز آنها را بيرون از يخچال قرار داد و اگر قرار است بيشتر از
3 روز در محيط مغازه بمانند و احتمال دارد به فروش نرسند، بايد حتما آنها را در يخچال نگهداري كرد. خريداران عزيز هم بايد يا تخم‌مرغ‌هاي داراي تاريخ توليد بخرند تا از تازه و سالم بودن آنها اطمينان داشته باشند يا مطمئن شوند تخم‌مرغ‌هايي كه بيرون از يخچال قرار دارند، کمتر از 3 روز در مغازه مانده‌اند. در غير اين صورت و به دليل فاسد شدن زودتر تخم‌مرغ در فصل تابستان، بهتر است از مغازه‌هايي خريد كرد که تخم‌مرغ را داخل يخچال قرار مي‌دهند.
خطاي چهارم
باز و بسته کردن زياد در يخچال
باز و بسته کردن در يخچال براي برداشتن مواد غذايي، اتفاقي است که در همه سوپرمارکت‌ها مي‌افتد و اشکالي هم ندارد. اين کار وقتي به يک خطا تبديل مي‌شود که درجه حرارت يخچال در اثر باز ماندن طولاني‌مدت در آن، پايين‌تر از 4 تا 5 درجه سانتي‌گراد شود زيرا احتمال فساد ميکروبي و شيميايي موادغذايي بالا مي‌رود. به همين دليل بهتر است فروشندگان، مواد غذايي را طوري بچينند که براي برداشتن آنها، نيازي به باز ماندن طولاني مدت در يخچال نباشد يا اينکه محصولات پرمصرف را جلوي يخچال قرار دهند تا بتوان آنها را خيلي سريع خارج كرد و در يخچال را به سرعت بست.
خطاي پنجم
بي‌توجهي به تاريخ انقضاي محصولات
متاسفانه گاهي نه فروشنده‌ها توجهي به تاريخ انقضاي موادغذايي دارند و نه خريداران و اين مساله مي‌تواند سلامت خريدار را به شدت به خطر بيندازد و در خوش‌بينانه‌ترين حالت، باعث مسموميت او در اثر مصرف کالاي تاريخ گذشته شود. فروشندگان سوپرمارکت‌هاي بزرگ که به رايانه مجهز هستند و خوراکي آنها بارکد دارند، مي‌توانند مشخصاتي مانند تاريخ انقضاي محصولات را هم در کنار ساير اطلاعات آن محصولات درج کنند. فروشنده‌هاي مغازه‌هاي کوچک‌تر عرضه موادغذايي هم مي‌توانند محصولاتي که تاريخ انقضاي آنها نزديک‌تر است، جلوتر و ساير محصولات را به ترتيب تاريخ انقضا پشت سر آنها بچينند تا خوراکي‌هايي که تاريخ انقضاي نزديک‌تري دارند، زودتر به فروش برسند. ضمن اينکه بهتر است تمام صاحبان فروشگاه‌هاي عرضه مواد غذايي به ميزان فروش خود توجه داشته باشند و جنس مورد نيازشان را بر اساس ميزان فروش تهيه کنند تا با مشکل فساد مواد غذايي در اثر گذشتن تاريخ مصرفشان روبرو نشوند. نکته ديگر هم اين است که فروشندگان بايد محصولات تاريخ مصرف گذشته را از چرخه خريد خارج کنند تا خريداران هم به اشتباه آنها را در سبد خريد خود قرار ندهند.
هفته نامه سلامت
پاسخ با نقل قول